گندیده شدن لجن :
گندیده شدن لجن هنگامی اتفاق می افتدکه لجن در مدت طولانی در قیف جمع اوری لجن حوض زلالساز و کانال های انتقال لجن باقی بماند . این پدیده باعث ایجاد بوی نامناسب، شناور شدن تکه های لجن و نیز علاوه بر افزایش مقدار مواد معلق جامد پساب، منظره بدی روی سطح حوض ثانویه نمایان می شود. گندیده شدن لجن ، در اثر طراحی نامناسب قیف های جمع اوری لجن ، کف و دیواره های حوض ، کانال ها یا شبکه انتقال لجن پدید می اید . در چنین مواقعی لجن باید به مقدار بیشتری دفع گردد تا تجزیه غیرهوازی شروع نشود . گاهی اوقات لجن گندیده شده مربوط به کف حوض های هوادهی است که به دلیل نا کافی بودن هوادهی و عدم اختلاط در حوضچه ایجاد می شود . همچنین بارگذاری جامدات زیاد ، می تواند باعث تشدید مشکل گندیده شدن لجن ( لجن مرده ) از سیستم خارج شود تا فعالیت بیولوژیکی بهبود یابد .
گندیده شدن لجن در حوضچه زلالساز ثانویه ، به چهار دلیل زیر صورت می گیرد :
· میزان لجن برگشتی کم موجب باقی ماندن لجن ( به مدت طولانی ) در حوضچه زلالساز و در نتیجه گندیده شدن ان می شود .
· پل متحرک حوض زلالساز ، مجهز به پاروی لجنروب از کار افتاده باشد که در نتیجه لجن به سمت قیف جمع اوری لجن حرکت نمی کند .
· لوله یا خط انتقال به علت عدم تخلیه پیوسته لجن گرفته باشد .
· تلمبه های تخلیه لجن خاموش یا شیرهای مسیر پمپ بسته باشند .
یک بهره بردار خوب باید سیستم را روزی چند بار کنترل و بازرسی کند . در بیشتر تصفیه خانه های لجن فعال ، زلالسازهای ثانویه برای برگشت لجن به پمپ هوا و برای تعیین ارتفاع بستر لجن در حوض زلالساز وسایلی مانند نمونه گیر ودیسکهای نوری مجهزند . با تغییرات ارتفاع بستر لجن در حوض ثانویه ، می توان به سرعت مشکل را شناسایی کرد و جهت رفع ان چاره ای اندیشید .

حجیم شدن لجن :
یکی از مهم ترین مشکلاتی که اغلب در تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال ایجاد می شود ، حجیم شدن و عدم ته نشینی به موقع لجن در حوض ته نشینی ثانویه است که در اصطلاح به ان بالکینگ گفته می شود . عامل اصلی ایجاد بالکینگ ، رشد بی رویه باکتری های رشته ای و گسترش انها از سطح لخته های بیولوژیک می باشد که این امر ، از نزدیک شدن لخته ها و فشردگی انها جلوگیری به عمل می اورد .


وجود بالکینگ در تصفیه خانه ، می تواند مشکلات زیر را به همراه داشته باشد :
  • افزایش مواد معلق و bod پساب خروجی از ته نشینی ثانویه
  • عدم فشردگی لازم لجن در کف حوض ته نشینی ثانویه و در نتیجه کاهش غلظت لجن در کف این حوض که این موضوع ، خود مشکلاتی از قبیل کاهش غلظت لجن برگشتی و لجن مازاد را در پی خواهد داشت .

در حالت بالکینگ ، به علت رقیق بودن لجن برای حفظ توده میکروارگانیسم ها در حوض هوادهی ( mlss ) باید حجم لجن برگشتی افزایش یابد ، که این موضوع باعث افزایش هزینه پمپاژ می شود . در بسیاری موارد ، به علت محدودیت ظرفیت پمپاژ ، نمی توان جمعیت میکروبی را در داخل حوض هوادهی ثابت نگه داشت که در نتیجه مقدار mlss در حوض هوادهی کاهش می یابد . در ضمن ، اگر بالکینگ شدید باشد ، افزایش میزان لجن برگشتی باعث افزایش بارگذاری حجمی روی حوض زلالساز می شود که در این حالت ، تنها راه برای جلوگیری از سرریز شدن لجن از حوض ته نشینی ثانویه ، افزایش میزان لجن دفعی است . کاهش mlss در حوض هوادهی و همچنین افزایش لجن دفعی ، تبعات بدتری به دنبال دارد. در حالت بالکینگ ، به علت رقیق بودن لجن ، حتی در صورت ثابت نگه داشتن عمر لجن ، باید حجم لجن دفعی افزایش یابد که این مورد نیز موجب بروز مشکلات زیر می شود :
  • بار اضافی روی واحد تغلیظ لجن
  • بار اضافی بر هاضم های بی هوازی به علت کاهش زمان ماند هاضم
  • بار اضافی بر واحد ابگیری لجن


  • کاهش عمر لجن و mlss حوض هوادهی

در حالت بالکینگ شدید ، به علت خروج لخته های بیولوژیک از سیستم ( چه از طریق سرریز حوض ته نشینی ثانویه و چه از طریق لجن دفعی ) ، mlss حوض هوادهی و در نتیجه عمر لجن سیستم کاهش می یابد . کاهش mlss حوض هوادهی ، به طور مستقیم باعث کاهش راندمان تصفیه می شود . زیرا در حقیقت توده بیولوژیکی تصفیه کننده فاضلاب کاهش می یابد . از طرفی با کاهش mlss و کاهش عمر لجن ، اولاً لخته سازی دچار اشکال می شود ، لخته های پراکنده توسعه می یابد و کدورت فاضلاب تصفیه شده افزایش می یابد ، ثانیاً مرحله رشد میکروارگانیسم ها وارد فاز لگاریتمی می شود و در این حالت ، تولید لجن در بیشترین مقدار خود قرار دارد .


راه های عملی برای کنترل بالکینگ ( به خصوص رشته ای ) عبارتند از :
  • شناخت مشکلاتی که باعث رشد باکتری های رشته ای شده اند
  • شناخت گونه های باکتری رشته ای
  • تعیین راه های پیشگیری کوتاه مدت و درازمدت