فرم دادن قطعات از طریق براده برداری

به وسیله ماشین های افزار
تغییر فرم از طریق براده برداری به روش هایی اطلاق می شود که بوسیله جداکردن قطعات کوچکی به نام براده بتوان فرم قطعه کار را تامین کرد
ماشین هایی که در این روش بکار می روند معمولا به نام ماشین های افزار معروف بوده ه از آنجاییکه قطعات تولیدی بوسیله آنها ممکن است که دارای سطوح مستقیم؛ استوانه ای؛مخروطی و یا منحنی باشند؛ لازم است که بر حسب نیاز از ماشینی استفاده گردد که حرکات لازم برای ایجاد سطوح مورد نظر را با سرعت و دقت کافی و با کیفیت سطح مطلوب تامین نموده و علاوه بر آن تولید اقتصادی قطعات را نیز امکان پذیر نماید.از ماشین های ابزاری که برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرند میتوان ماشین تراش(ماشین چرخکاری)؛ماشین مته؛ماشین فرز و ماشین صفحه تراش را نام برد.
برای براده برداری بوسیله ماشین های ابزار سه حرکت اصلی برش؛پیشروی و تنظیم بار مورد لزوم می باشد.

نویسنده مطلب: احمد گوهری
-حرکت اصلی یا حرکت برش:
حرکت اصلی یا حرکت برش به حرکتی اطلاق می شود که به کمک آن براده برداری انجام می گیرد و ممکن است که بر حسب نوع ماشین بوسیله قطعه کار یا ابزار صورت پذیرد.این حرکت در صفحه تراشی به صورت خطی بوده و در سوراخکاری ؛ تراشکاری و فرزکاری دورانی می باشد.سرعت حرکت اصلی در هنگام براده برداری را سرعت برش می نامند.
2-حرکت پیشروی:
حرکت پیشروی حرکتی است خطی که ادامه ی عمل براده برداری را امکان پذیر میسازد.بر حسب نوع ماشین این حرکت را ابزار و با قطعه کار به شور مداوم یا ویا منقطع انجام میده.حرکت پیشروی ممکن است بوسیله دست انجام شده و یا به صورت خود کار تنظیم گردد.انتخاب مقدار پیشروی تا اندازه ی زیادی به کیفیت سطح بستگی دارد.یعنی در خشن کاری مقدار آنرا زیاد تر و در پرداخت کاری کمتر انتخاب میکنند.
3-حرکت تنظیم بار:
این حرکت برای تنظیم ضخامت براده لازم بوده و مقدار آن به عواملی مانند توان ماشین,جنس ابزار و کیفیت سطح قطعه کار بستگی دارد.تنظیم دقیق مقدار ضخامت براده معمولا به کمک حلقه ی تنظیمی انجام میگیرد که برای این منظور در نظر گرفته شده است.قبل از تنظیم عمق براده بایستی مقدار تغییر مکانی که به ازای هر یک از تقسیمات حلقه ی تنظیم در ابزار و یا قطعه ی کار ایجاد میشود به دقت بررسی کرده و سپس مبادرت به تنظیم عمق بار نمود.
حفاظت و مراقبت ماشین های افزار:
ماشین های ابزار دارای قیمت نسبتا زیادی بوده و از دقت و حساسیت خوبی نیز برخورداراند.لذا بایستی آنها را با دقت و مراقبت های ویژه ای نگهداری کرد و بموقع و با توجه به توصیه های کارخانه جات سازنده سرویس نمود.اگرچه عمر این ماشین ها نامحدود نمیباشد ولی میتوان با سرویس بموقع و مراقبت های لازم طول عمر آنها را افزایش داد.در زیر نکاتی را مشاهده میکنید که دز مورد کار با انواع ماشین های ابزار بایستی مورد توجه قرار گیرند.
1- قسمت های گردنده و آنهایی که بروی یکدیگر بصورت لغزان حرکت میکنند بایستی با دقت و باندازه ی کافی روغنکاری شوند.

2- در انتخاب روغن به توصیه های کارخانه ی سازنده توجه کرده و از بکار گرفتن روغن های کثیف و آلوده و فاسد پرهیز کنید.

3- در پوش های محل های روغن کاری را پس از روغن کاری تمیز کرده و به نحو صحیحی در محل خود قرار دهید تا از وترد شدن گرد غبار و کثافت به داخل مسیر های روغن کاری جلوگیری شود.

4- یاتاقان ماشین ها در هنگام کار به دلیل اصطکاک گرم میشوند.حداکثر حرارت مجاز آنها برابر حرارت دست بوده و نبایستی بیشتر از آن گرم شوند. با روغن کاری بموقع و انتخاب مناسب میتوان از کرم شدن بیش از حد آنها جلوگیری نمود.

5- ماشین های ابزار را پس از پایان کار روزانه تمیز نموده و حد اقل هفته ای یکبتر سرویس نمایید.

6- برای تمیز کردن ماسین و دور کردن براده ها هرگز از هوای فشرده استفاده نکنیدزیرا این عمل باعث ورود گرد و غبار و براده های کوچک به داخل یاتاقان ها و راهنما ها شده و به آنها آسیب میرساند.

7-برای باز و بست کردن قطعات کار و یا ابزار ها از آچار مناسبی استفاده کرده و از بکار بردن آچار بزرگتر و آچار فرانسه خود داری کنید.

8- بار ماشین ها را چنان انتخاب کنید که توان براده برداری آنها بیشتر از توان ماشین نباشد.

9- به محض مشاهده ی هر عیبی در ماشین بلافاصله آنرا متوقف کرده و جهت رفع عیب آن از طریق مسئولین مربوطه اخطار نمایید.

10- از ورود آب و مایعات دیگر و همچنین گرد و غبار به داخل الکترو موتورها بایستی جلوگیری شود.

نکات ایمنی و پیشگیری از سوانح در ماشین های ابزار

1- قبل از شناخت طرز کار ماشین ها از راه انداختن آنه پرهیز کنید زیرا امکان ایجاد خطر جدب برای ماشین و یا شخص وجود دارد.

2- قبل از بکار انداختن ماشین,اهرم های تنظیم حرکات مختلف را به دقت کنترل نمایید تا در لحظه را هاندازی ماسین امکان ایجاد حرکات نا خواسته وجود نداشته باشد.

3- از اندازه گیری قطعات در هنگام کار ماشین ها جدا پرهیز نمایید.

4- تمیز کردن ماشین های در حال حرکت یکی از عوامل عمده ی ایجاد سوانح در ماشین های ابزار میباشد لذا از این عمل جدا خودداری نمایید.

5- قاب های محافظ ماشین ها را هیچگاه از روی آنها جدا نکنید و چنانچه جهت تعمیرات آنها را باز کرده اید بایستی بلافاصله پس از تعمیر در محل خود نصب نمایید.

6-در هنگام تعمیر ماشین آلات بایستی فیوز های آنها را باز کرده و در محل مطمئنی قرار داد تا از روشن شدن نا خواسته ی ماشین توسط دیگران جلوگیری گردد.

7- در هنگام کار با ماشین های ابزار بایستی از لباس کار مناسبی استفاده کرده و از پوشیدن لباس کار های گشاد و با آستین های باز و همچنین شالگردن خودداری کنید.

8- در هنگام کار با ماشین های ابزار از در بر داستن حلقه و انگشتری جدا خودداری کنید.

تراشکاری
در تراشکاری اتز روی قطعات گردننده به وسیله ابزلری براده برداری کرده و فرم آنها را تامین می نماییم.برای این منظور قطعه کار را به کمک وسیله مناسبی در امتداد محور کار ماشین تراش بسته و ضمن حرکت دورانی آن رنده را به صورت خطی و در امتداد سطح مورد نظر هدایت می کنیم.با این روش می توان قطعات متنوعی را که دارای سطح دایره ای می باشند با کیفیت سطح مختلف و با دقت اندازه 0.01 میلیمتر تولید نماییم.در شکل زیر نمونه هایی از قطعاتی را که به کمک تراشکاری می توان تولید نمود مشاهده می نماییم.





در مقلیسه با سایر روش های براده برداری تراشکاری دارای اهمیت ویژه ای بوده و به دلایل زیر بیشترین کاربرد را در صنعت دارند.
1- قسمت اعظم قطعات ماشین الات را قطعاتی تشکیل می دهند که دارای مقاطع دایره می یاشند

2- ابزار های تراشکاری دارای فرم نسبتا ساده ای بوده و قیمت آنها در مقایسه با ابزار سایر روش های ماشینی ارزان می باشد.

3- عمل براده برداری بدون توقف انجام شده و به این ترتیب می توان در یک زمان کوتاه براده های زیادی را از سطح کار جدا نمود.برای تولید قطعات تراشکاری به ماشین تراش وسایل بستن و ابزار های براده برداری و وسایل اندازه گیری نیاز داریم.







ماشین های تراش
برای آنکه بتوان قطعات تراشکاری را با فرم و اندازه مختلفی که دارند به طور اقتصادی تولید نمود ماشین تراش را در انواع مختلفی می سازند.






از بین ماشین های فوق ماشین تراش مرغک دار بیشترین کاربرد را دارد که در زیر به شرح آن می پردازیم.
ماشین تراش مرغک دار
ماشین تراش مرغک دار برای کارهای متداول تراشکاری مانند طول تراشی , پیشانی تراشی , سوراخکاری , مخروط تراشی , فرم تراشی و پیچ تراشی مورد استفاده قرار می گیرند.این ماشین ها را با اندازه های اسمی متفاوتی ساخته و به بازار عرضه می کنند.منظور از اندازه اسمی حداکثر طول ( )(فاصله بین دو مرغک)و شعاع کارگیر ( ) آنها می باشد.





بستر ماشین
بستر این ماشین ها شامل پایه ها , راهنماها و قسمت هایی می باشد که وظیفه حمل و هدایت جعبه دنده اصلی , جعبه دنده پیشروی , قوطی ماشین , دستگاه مرغک و ملیه های کشش هادی و راه انداز را به عهده دارد.
جنس بستر ماشین ها را معمولا از چدن استفاده کرده و سطح راهنماهای آنها را سنگ زده و در بعضی از ماشین ها برای دوام بیشتر و همچنین جذب بیشتر روغن شابر می زنند.
جعبه دنده اصلی
جعبه دنده اصلی وظیفه انتقال حرکت از موتور محرک ماشین به محور کار و همچنین تامین عده دوران های لازم به صورت پله ای و بیا غیر پله ای را بعهده دارد.بعلاوه بکمک این جعبه دنده میتوان جهت حرمت را نیز در صورت لزوم تغییر داد.محور کار در حقیقت محور خروجی جعبه دنده اصلی از یک میله تو خالی تشکیل شده است که سوراخ آن در قسمت جلوی مخروطی بوده و ار آن برای سوار کردن مرغک و یا وسایل دیگر کارگیری که دارای دنباله مخروطی میباشد استفاده میگردد.قسمت خارجی سر محور کار به منظور بستن وسایلی مانند سه نظام و غیره پیچ شده است.جنس محور کار را از فولاد آبداده انتخاب میکنند.
جعبه دنده ی پیشروی
این جعبه دنده که در قسمت پایین جعبه دنده ی اصلی نصب شده است حرکت خود را معمولا از محور کار گرفته و وظیفه ی تامین مقدار پیشروی لازم را در ابزار به ازای هر دور گردش کار بعده دارد.
میله ی کشش که در روتراشی مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین میله ی هادی که در پیچ بری حرکت پیشروی دنده را تامین مینماید حرکت خود را از این جعبه دنده دریافت میکند.
دستگاه حرکت پیشروی و بار
این دستگاه که بر روی راهنماهای بستر ماشین سوار شده است از دو قسمت اصلی متصل به هم به شرح زیر تشکیل شده است.
قسمت اول که بالاتر از سطح راهنماهای بستر ماشین قرار دارد شامل راهنماهایی ایت که حرکات افقی و عمودی ابزار نسبت به محور کار را تامین میکند.این قسمت شامل سه راهنما میباشد که سوپرت اصلی,سوپرت عرضی و سوپرت فوقانب بر روی آنها سوار شده است.



در قسمت بالای سوپرت فوقانی پیچی قرار دارد که رنده گیر و یا وسایل مشابه دیگر را میتوان بر روی آن نصب نمود.حرکت سوپرت عرضی و فوقانی بوسیله پیچ و مهره تامین شده و مقدار پیشروی آنها را میتوان به کمک درجه بندی حلقه تنظیمی که در روی آنها سوار شده است تشخیص داد.
معمولا در کنار درجه بندی حلقه های تنظیم مقدار حرکت خطی شوپرت ها را به ازای هر یک از فواصل تقسیمات درج میکنند.
قسمت دوم که پایین تر از سطح راهنماهای بستر ماشین قرار دارد شامل جعبه دنده ایست که بوسیله ی آن میتوان حرکت های میله کشش و یا میله هادی را به طور خودکار به قسمت تنظیم بار منتقل نمود.در روی این قسمت اهرم هایی نصب گردیده که به کمک آنها میتوان مسیر حرکت را به سوپرت اصلی و یا سوپرت عرضی هدایت نمود.از طریق فلکه ای که روی این قسمت نصب گردیده است .میتوان به کمک چرخدنده ای که با یک شانه نصب شده در زیر قسمت راهنماهای بستر ماشین درگیر است حرکت دستی سوپرت اصلی را تامین نمود.
دستگاه مرغک
این دستگاه در روی راهنماهای بستر ماشین سوار شده و در امتداد آنها قابل حرکت می باشد.به کمک یک اهرم و یا پیچ و مهره می توان آن را در امتداد طولی بستر و در جای دلخواه به وضع ثابتی درآورد.در قسمت بالای دستگاه مرغک قطعه استوانه ای تو خالی قرار دارد که در ابتدای آن سوراخی مخروطی جهت سوار کردن مرغک و یا ابزارهای دندانه مخروطی وجود داشته و در انتهای آن مهره ای جهت درگیری با پیچ هادی آن تعبیه شده است.در انتهای پیچ نیز فلکه ای برای به حرکت درآوردن آن پیش بینی شده است.
از دستگاه مرغک در تراشکاری قطعات با استفاده از مرغک , سوار کردن سایر ابزارهای براده برداری و همچنین تراشیدن مخروط های طویل با شیب کم استفاده می کنند.