چگونه يك بالن حرارتي بسازيم؟
شايد بتوان گفت نخستين وسايلي كه به انسانها كمك كردند تا از سطح زمين فاصله بگيرند و از بالا به دنياي اطراف خود نگاه كنند، بالنها بودند.
در سال 1783 ميلادي دانشمندي به نام «روزير» (Rozier) چيزي شبيه به بالن ساخت كه مسافرهاي خود، يعني يك گوسفند، يك اردك و يك خروس را به آسمان برد. البته بالن آقاي روزير پس از 15 دقيقه پرواز دچار مشكل شد و به زمين افتاد.
اما اولين تلاش براي ساخت بالني كه بتواند انسان را از سطح زمين بلند كند، دو ماه پس از آن، توسط دو برادر فرانسوي به نامهاي جوزف و اتين مونتگلفاير (Montgolfie) با موفقيت به نتيجه رسيد. آنها توانستند بالوني بسازند كه 20 دقيقه همراه مسافرهايش بر فراز آسمان پاريس بماند.
اگر دوست داريد با دلايل علمي پرواز بالن آشنا شويد، اين بخش را بخوانيد. ولي براي ساخت يك بالن ساده خواندن اين بخش ضرورتي ندارد.
يك بالن حرارتي چهگونه كار ميكند؟
پاسخ دقيق اين سؤال را بايد در فيزيك و در قانون ارشميدس (دانشمند يوناني) جستجو كرد. ارشميدس
براي روشن شدن مطلب، به اين مثال توجه كنيد:
اگر يك توپ پلاستيكي را زير آب استخر يا آب وان حمام ببريد، چه اتفاقي ميافتد؟ احتمالاً بيشتر شما اين مسأله را تجربه كردهايد؛ توپ فوراً به سمت سطح آب ميآيد. جالب است بدانيد كه ارشميدس هم، قانون معروف خود را در حمام كشف كرد! طبق قانون ارشميدس در فيزيك، اگر جسمي كه درون يك سيال (مايعات و گازها) قرار ميگيرد، سبكتر از آن باشد (يعني وزن مخصوص كمتري داشته باشد) به سمت بالا هل داده ميشود. اين مسأله در مورد يك بالن حرارتي نيز صادق است.
وقتي هوا گرم ميشود، حجم بالن زياد ميشود و در نتيجه وزن مخصوصش كاهش مييابد. به همين دليل است كه هواي گرم به سمت بالا ميرود و هواي سرد از بالا به پايين ميآيد. بنابراين اگر هوا را به شكلي گرم كنيم، ميتوانيم جرياني از هواي بالارونده درست كنيم. حالا اگر اين هواي گرم را در يك محفظه (مثل بالن) حبس كنيم، هواي گرم، بالن را هم با خود به بالا ميكشد. البته هر قدر حجم هواي گرم بيشتر باشد و يا اين كه هواي گرم، گرمتر بشود، توانايي بالن براي بلند كردن، بيشتر ميشود.
امــّــــــــــــــــــــ ـــــــا !
چهگونه يك بالن حرارتي ساده بسازيم
ابزار لازم:
1. بادكنك بزرگ
2. سشوار
3. نخ
4. سنگ كوچك
يا
1. يك كيسهي بزرگ نايلوني
2. مفتول سبك
3. چراغ الكلي اجزاي تشكيل دهندهي يك بالن
روش ساخت
بادكنك را تا جاي ممكن باد كنيد و سر آن را با نخ ببنديد. سنگ كوچكي را از آن آويزان كنيد. با سشوار به آن بدميد تا هواي داخل بادكنك كمكم گرم بشود. ميبينيد كه پس از مدتي بادكنك بلند ميشود و به سمت بالا ميرود.
همين كار را ميتوانيد با كيسهي نايلوني و چراغ الكلي هم انجام بدهيد. امتحان كنيد ...
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَ في كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَ حافِظاً وَ قائِداً و َناصِراً وَ دَليلاً وَ عَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً