گفته ميشود كه انسانهاتنها از 10 درصد قدرت فكر خود استفاده ميكنند و تفاوت بين نوابغ و افرادمعمولي تا حد زيادي به اين مسآله برميگردد.
بابهكارگيري 64 روشي كه در ذيل شرح داده شده ميتوانيد ميزان يادگيري خودرا چند برابر كنيد. توصيه ميشود اين روشها را با فونت بزرگ چاپ كرده وروي ديوار اتاقاتان نصب كنيد طوري كه هر روز آن را ببينيد.
اين 64 روش در ده بخش ارائه ميشود شامل:
درمورد اين روشها اگر تجربهي شخصي و يا مطلب، عكس و ... كاملكنندهيديگري داريد براي ما ارسال كنيد. همچنين اگر روش خاص ديگري براي يادگيريبهتر مطالب داريد مطرح كنيد تا بقيهي دوستاناتان نيز از آن بهره ببرند.
سلامت
1- هنگام مطالعه پاي خود را حركت دهيد.
درطول مطالعه و نشستن در يك مكان براي مدت طولاني، پاي خود را هر چند وقتيكبار به سمت بالا و پايين تكان دهيد. اين كار موجب افزايش جريان خون شدهو يادگيري و تمركز را افزايش ميدهد.
2- براي فكر كردن غذا بخوريد.
خوردن صبحانه بسيار ضروري است زيرا پروتئين مغز را تامين ميكند. كمبود پروتئين براي مغز باعث سردرد ميشود.
3- ناهار سبكي بخوريد.
ناهار سنگين باعث خواب آلودگي ميشود اگر بعد از ناهار فرصت خوابيدن نداريد، سعي كنيد ناهار سبكي انتخاب كنيد.
4- از داروهاي تقويت حافظه استفاده كنيد.
داروي گياهي ژينكگو بيلوبا - كه باعث افزايش جريان خون در مغز ميشود - بدون عوارض جانبي در بازار موجود است.
تعادل
5- از اضطراب و افسردگي به دور باشيد.
استرسو ناراحتي باعث كاهش يادآوري اطلاعات ميشود و از اين رو كاهش قدرتيادگيري ميشود. گاهي اتاق روشنتر و خوردن غذاهاي طبيعي بيشتر باعثافزايش شادابي و آرامش ميشود.
6- براي ارائهي ايدهي جديد بخوابيد!
7- بين مطالعه استراحت كنيد.
تغييروضعيت روحي و جسمي باعث مشخص شدن استرسهايي ميشود كه در حال مطالعه برما حكمفرما شدهاند و ما از آنها بيخبريم. مطالعه همراه با استراحتهايهرچند كوتاه بسيار مفيدتر از مطالعهي طولاني بيوقفه است. براي اينمنظور، به ازاي هر 90 دقيقه مطالعه، 20 دقيقه استراحت داشته باشيد.
8- حين مطالعه در فواصلي پيادهروي هم داشته باشيد.
پيادهروي و قدم زدن هر چند كوتاه باعث تغيير تمركز ذهن شده و به ذهن مجال بازآوري مطالب و خلاقيت را ميدهد.
9- موضوع مورد تمركز خود را تغيير دهيد.
گاهيكه فرصت كافي براي استراحت و تجديد قوا نداريد، ميتوانيد نقطهي تمركزخود را از يك موضوع خاص به موضوعي كه با آن آشناتر هستيد تغيير دهيد.
تمركز و خط فكري
10- موضوع مورد تمركز خود را تغيير دهيد (2).
3 راه مختلف براي يادگيري وجود دارد: ديداري، شنيداري و حركتي. اگر در يكي از آنها موفق نيستيد، ديگر راهها را امتحان كنيد.
11- پيادهروي همراه با مديتيشن.
پيادهروي كه در قسمت قبل توضيح داده شد، اگر همراه با مديتيشن باشد بسيار مفيد است.
12- تمركز كنيد و خودتان را در مطالعه غرق كنيد.
حين مطالعه، از تماشاي تلويزيون و نگراني در مورد كارهاي ديگر پرهيز كنيد. نگراني مانع دريافت اطلاعات و ايدهها ميشود.
13- اگر علاقهاي به انجام مديتيشن نداريد، چراغها رو خاموش كرده و وسط اتاق تاريك خود بنشينيد.
اين كار به تمركز شما ميافزايد.
14- دوش بگيريد. دوش و حمام كردن به يادگيري كمك ميكند.
اين كارها ذهن شما رو براي دريافت ايدههاي هوشمندانه آمادهتر ميكند.
15- به موسيقي گوش دهيد.
اگرمطلبي را حين گوش كردن به قطعهاي از موسيقي خاص ياد بگيريد، بعدها،گوشكردن و يا مروركردن ذهني آن قطعه به يادآوري مطلب كمك شاياني ميكند.
16- تندخواني كنيد.
خيليهاعقيده دارند كه تندخواني باعث از قلم افتادن مطالب مهم شود. واقعيت ايناست كه تندخواني باعث فيلتر شدن مطالب بي ربط و فرعي شده و به دركايدههاي اصلي نوشتار كمك ميكند. كندخواني فقط براي مطالب جديد و تخصصيپيشنهاد ميشود.
17- از علامتها و نمادها براي حفظكردن مطالب استفاده كنيد.
ترفندهاي زيادي براي به خاطر سپردن اطلاعات حفظي وجود دارد. علامتهاي اختصاري و شكلهاي نمادين نمونههايي از اين ترفندها هستند.
تكنيكهاي ديداري
18- تصويري از مطلب مورد مطالعه داشته باشيد.
هرتصوير ميتواند بيانكنندهي مطالبي است. طرحي از چيزي كه ميخواهيد يادبگيريد، داشته باشيد. اين كار موجب داشتن هدفي مشخص در ذهن شما شده كه خودباعث حركت به سمت آن هدف ميگردد.
19- از درخت حافظه استفاده كنيد.
استفاده از درخت حافظه هم به خلاصه كردن و هم به درك ارتباط دروني مطالب كمك ميكند.
20- از سمبل و نمادها استفاده كنيد.
استفاده از سمبل و نمادها باعث خلاصهبرداري سريعتر و يادگيري موثرتر ميشود.
21- از نقشهي اطلاعاتي بهره ببريد.
وقتياطلاعات داراي طرح دروني (Information Design) است، از آن استفاده كنيدطوري كه اطلاعات را به وضوح بيان كند. نقشهي اطلاعاتي هنر و دانش آمادهكردن اطلاعات است طوري كه بيشترين بازدهي و كاربرد را داشته باشد.
22- از روشهاي يادگيري ديداري استفاده كنيد.
23-مراحل يادگيري يك موضوع را مشخص كنيد. فراگيري يك مطلب نياز به دريافتاطلاعات با ترتيبي مشخص دارد. سازماندهي تفكر بر روي آن چيزي كه بايدانجام شود روشي موثر براي آمادگي يادگيري مطالب جديد يا پاسخگويي بهسؤالات است.
تكنيكهاي گفتاري- شنيداري
24- از روشهاي ايجاد انگيزه استفاده كنيد.
از بازيها و كلمههاي بيمعني موزون استفاده كنيد. اين امر باعث انعطاف فضاي يادگيري و يادگيري بيشتر ميشود .
25- با گوش كردن به نظرات ديگران در درون گروه مطالعه به دنبال فكر بكر باشيد.
26- در خواب به فايل صوتي گوش كنيد.
قسمتياز مطلبي كه ميخواهيد فرا گيريد را ضبط و هنگام خواب زير متكاي خود قرارداده و به آن گوش دهيد. اين روش براي يادگيري زبان خيلي موثر است.
27- بخنديد.
خنده باعث آرامش ميشود و تن آرام مطالب را بهتر فراميگيرد.
تكنيكهاي حركتي
28- نوشتن از تايپ كردن مفيدتر است!
نوشتنبا قلم باعث تحريك ايدههاي جديد ميشود. گرفتن و حركت دادن قلم نقاطحساسي از دست را ماساژ داده و موجب ايدههاي جديد ميشود.
29- هميشه يك دفتر يادداشت همراه داشته باشيد.
بعضيايدهها و پاسخها - كه گاهي بسيار ارزشمند هستند- در مواقعي به ذهنميآيند كه مشغول مطالعه نيستيم. تا حد امكان بايد آنها را ثبت كرد زيرامعمولا فقط يكبار به سراغ ما ميآيند.
30- مجلهي شخصي براي خود درست كنيد.
فرقمجله با دفتر يادداشت اين است كه شما ميتوانيد با كمك ذهن خلاق خود،نقاشي، تصاوير، جداول و درخت حافظه را به مجله اضافه كنيد كه كمكي است درجهت به خاطر سپردن بهتر اطلاعات.
31- از برچسبهاي رنگي براي طبقهبندي دفتر يادداشت و مجلهي خود استفاده كنيد.
استفاده از برچسب رنگي رجوع به مطالب را آسانتر ميكند.
32- از يادداشتهاي پاياني استفاده كنيد.
بعد از پاراگرافهاي كتاب، نظر شخصي خود را درج كنيد.
تكنيكهايي براي انگيزه پيدا كردن
33- به خود نمره بدهيد.
اگرشما ذهنتان را روي نتيجهي مورد نظر متمركز كنيد ايدههاي بهتر راشناسايي خواهيد كرد. يكي از معمولترين و قابل دسترسترين انگيزهها گرفتننمرهي بهتر است.
34- انگيزهي خودتان را مشخص كنيد.
اگر ندانيد به چه علت ميخواهيد چيزي بياموزيد، حواس پرتي به سراغتان خواهد آمد.
35- هدفتان را مشخص كنيد.
طبق گفتهاي معروف: ذهن، هر آنچه را كه درك كند ميتواند به دست آورد. به هر چه فكر ميكنيد لازم است خود را مجهز كنيد.
36- مثبت انديش باشيد.
بعد از مشخص كردن اهداف خود بايد اميدوار باشيد كه توانايي لازم را داريد به آنچه ميخواهيد دست يابيد.
37- برنامهريزي كنيد (2).
يادگيريفقط يك جنبه از كارهاي روزمره زندگي است. بايد ساعاتي كه امكان يادگيريوجود ندارد را شناسايي كرده تا بتوانيد كارهاي ديگر را در آن زمانهاانجام داد.
38- هر مهارتي را ميتوان ياد گرفت.
بهاستثناي بعضي محدوديتهاي جسمي هر مهارتي را كه افراد خبره آموختهاند شماهم ميتوانيد ياد بگيريد؛ فقط شايد وقت و انرژي بيشتري بايد صرف كنيد.
39- خود را براي آموختن آماده كنيد.
براييادگيري فقط مثبت انديشي كافي نيست. در زندگي امروزه با وجود موضوعاتمختف، هنگام يادگيري ميبايست بقيهي موضوعات را فراموش كرد و الا يادگيريتبديل به تجربهاي كسل كننده ميشود.
40- مواظب وقت مطالعهي خود باشيد.
اگرشما دوستاني داريد كه ممكن است خواسته يا نا خواسته شما را از پرداختن بهمطالعه يا يادگيري باز دارند با بهكار بردن ترفند و سياست (البته به طوريكه از شما نرنجند) پيشنهاد آنها را مثلا براي رفتن به سينما رد كنيد.
41- خود را محدود كنيد.
گاهيآزادي و راحتي زياد باعث هرج و مرج ميشود. براي يادگيري بهتر مطالب،فرجهي زماني مشخص كنيد. داشتن چارچوب براي انجام كارها باعث نتيجهگيريبهتر و سريعتر ميشود.
تكنيكهايتكميلي
42- تا آنجا كه ميتوانيد مطالعه كنيد.
43- زبان خارجي بياموزيد.
يادگيريزبانهاي بيشتر ما را با افقهاي بيشتري آشنا كرده و بيان بعضي مفاهيم رابراي ما آسانتر ميكند. همچنين گاهي درك كامل يك مطلب فقط در زبان اصليميسر است.
44- ياد بگيريد كه چگونه ياد بگيريد.
روشهاي مختلف يادگيري را امتحان كنيد تا به آنچه مطلوب شماست برسيد (در مطالب بعدي به معرفي و شرح اين روشها خواهيم پرداخت).
45- بهتر است مشخص شود كه چه چيزهايي را ميدانيد و چه چيزهايي را نميدانيد.
در مورد يك موضوع ابتدا مشخص كنيد چه اطلاعاتي از قبل داريد؛ بعد مشخص كنيد چه مطالبي را نميدانيد و ميخواهيد بدانيد.
46- از ضمير ناخودآگاه خود هم كار بكشيد!
آياميدانيد ميتوان دو مطلب را هم زمان فرا گرفت!؟ ذهن بطور غير اراديميتواند درگير يادگيري باشد. مثلا اگر قرار است مطالبي در مورد دو موضوعبنويسيم ميتوانيم يك موضوع را در ذهن داشته باشيم و به سراغ موضوع دومبرويم. مادامي كه مشغول نوشتن موضوع دوم هستيم، ذهن ما موضوع اول راپردازش ميكند.
47- كلي فكر كنيد.
يكي از روشهاي خوب يادگيري اين است كه مطالب را به طور كلي بياموزيم.
48- مطالب را تكرار كنيد.
برايدرك كامل مطالب پيچيده بايد آنها را مرور كرد. همچنين مرور دوبارهيمطالب به ما ديد عميقتري در مورد مطلب ميدهد. تكرار مفاهيم و تئوريهابا بهكارگيري مثالهاي مختلف، سرعت يادگيري آنها را چند برابر ميكند.
49- از روش يادگيري كوانتومي استفاده كنيد
«روشيادگيري كوانتومي» (Quantum Learning Model) (QL) روشي است كه بر اساس بهكارگيري و مرتبط كردن دانستهها در زندگي روزمرهي دانشآموزان شكل گرفتهاست.
50- از ابزارهاي لازم براي يادگيري استفاده كنيد (كامپيوتر، ويديو و ...).
51- از «روش فكركردن انتقادي» (Critical Thinking) استفاده كنيد.
«روش فكركردن انتقادي» شامل دريافت اطلاعات، ارزيابي آن و نتيجهگيري منطقي بر اساس آنها ميباشد.
تكنيكهايي براي معلمين و والدين
52- از دانشآموزان سؤال بپرسيد و آنها را در بحث وارد كنيد.
53- از هرم اطلاعات استفاده كنيد. يادگيري داراي لايههايي است و ميبايست مفاهيم پيشرفتهتر بعد از فراگيري مفاهيم پايه صورت گيرد.
54- در كنار لذت بردن از بازيهاي كامپيوتري روش حل مسآله و بسياري از مفاهيم ديگر را بهتر ميتوان آموخت.
55- از قانون 80 به 20 پيروي كنيد.
طبققانون 80 به 20، يادگيري 20 درصد از مفاهيم نياز به صرف 80 درصد وقت وانرژياي دارد كه براي مفاهيم ديگر اختصاص ميدهيم؛ لذا بايد هنگامبرنامهريزي به اين نكته توجه داشت.
56- براي مفاهيم قصهبافي كنيد!
مثلااتم را منطقهاي گانگستري در نظر بگيريد كه در آن پروتون و نوترونهمسايهي همديگر بوده، با هم رقيباند و لذا هرگز در محدودهي هم واردنميشوند.
57- فراتر از برنامهي درسي مدرسه و دانشگاه برويد.
باابزارهاي يادگيري كه امروزه موجود است حتي يك فرد 60 ساله هم ميتواندرياضي را در حد دانشگاه فرا بگيرد. لذا هر مطلبي را كه لازم ميدانيد ياعلاقه داريد، بياموزيد.
58- از دانستههاي خود عملا استفاده كنيد.
مثلا در آموزش رياضي بهتر است دانشآموزان مفاهيم چهارگانهي رياضي را براي اندازهگيري مواد لازم براي پخت كيك به كار ببرند.
تكنيكهايي براي دانشآموزان
59- هميشه درگير يادگيري باشيد.
اگرفكر ميكنيد از معلمتان بيشتر ميدانيد و مطالب كلاس براياتانكسالتآور است با معلمتان وارد بحث شويد و از دانستههاي خود براي پيروزشدن در بحث استفاده كنيد.
60- خودتان بياموزيد.
دربسياري از موارد، معلمان همهي مطالب را در بحث خود مطرح نميكنند. شمابايد بسياري از مطالب را خود فرابگيريد؛ پس منتظر نباشيد همهي مطالب بهشما آموخته شود.
61- اگر به تنهايي نميتوانيد ياد بگيريد با دوستانتان مطالعه كنيد.
62- به ديگران درس بدهيد.
بهترين روش يادگيري اين است كه مطلبي را به ديگران آموزش دهيد. اين شما را مجبور به يادگيري كامل آن مطلب ميكند.
63- محك زدن آنچه كه يادگرفتهايد يادگيري شما را تضمين ميكند.
استفاده از فلشكارت يكي از بهترين روشها براي محك زدن آنچيزي است كه يادگرفتهايد.
64- در ابتدا مفاهيم اساسي را ياد بگيريد.